Domates hemen herkesin mutfaklarında yemeklerde, salatalarda, salça yapımında, turşu yapımında mezelerde doğrudan veya dolaylı olarak kullandığı bitki olup, her ne kadar sebze kategorisine girse de aslında meyve çeşididir. Ülkemizde tarlada, bahçede, serada hatta saksılarda dahi domates yetiştirilir. Domates tohumunun ekileceği zamanlar Nisan ayıdır. Yetiştirilen fidelerin dikimi yapılırken bahçenin uygun olması gerekir. Özellikle Ekim ayı fide dikimi için uygun bir aydır. Toprağının yeterli minerallere sahip derin, geçirgen ve su tutma özelliğine sahip humus ve zengin tınlı bir toprak olması domatesin gelişimi için önemlidir. Eğer toprak yeterli minerallere sahip bir tür toprak değilse mutlaka gübre ile desteklenmesi gerekir. Fidelerin toprağa dikimi için en uygun zaman ertesi gün, güneş ışığından yeterli derecede yararlanabilmesi için akşam saatlerinde kuzeyden güneye doğru dikilmesidir.
Domates Fidesinin Sulanması
Toprağa ekilen fide üç gün ara ile sulanması uygundur. Sulama işleminde toprak özelliği önemlidir. Eğer toprak killi ve kumlu ise suyu az emeceği için sık sulamak gerekir. Domates fidelerinin ekilmesinin üstünden bir ay gibi bir zaman geçtiği zaman su vermeyi keserek bitkinin kök salmasına ve boya girmesine izin vermek gerekir. Bu işleme yandırma işlemi denir ve domatesin büyümesi ve irileşmesi için uygulanır. Domatesi fidesi biraz daha büyüyerek üstte kalan yapraklar solmuş ise sulama zamanı gelmiş demektir ve güneş battıktan sonra akşam serinliğinde sadece kök sulama işlemi yapılır. Domates açık alanda dikiminden 2,5-3 ay gibi sonra hasat olgunluğuna ulaşır. Havanın serin ve kuru olduğu zamanlarda hasat yapılır. Avuç içine alınan domates sapı çevresinde hafifçe döndürerek zedelemeden koparılır.
Domatesin Faydaları
Antioksidan özelliğine sahip olan domatesin faydaları oldukça fazladır. Yaşlanmaya karşı etkileri olan domates cildi, gözeleri koruduğu gibi, kanda ki zararlı maddeleri temizleme ve bağışıklık sistemini güçlendirdiği için bazı kanser türleri ile baş etmede yardımcı bir meyvedir. Ayrıca kalp ve damar hastalıklarında, kadınlarda çok sık rastlanan kemik erimesine karşı önleyici etkisi ile bilinir. Oldukça düşük kalorili olduğu için rahatlıkla tüketilebiliyor.
Domates Çeşitleri
En verimli ve pazarı en çok olan domates türlerinden olan sırık domatesi uzun yol şartlarına dayanıklıdır. Sofralık domatesi olarak bilinen yuvarlak domates çeşidi ise güneşe dayanıklı, güçlü bitki yapısına sahiptir. Sanayi tipi domates olarak adlandırılan domates türleri ise salça yapımında kullanılır. Diğer domates çeşitleri ise hibrid yani melez domateslerdir. Ege, Marmara ve Akdeniz bölgelerinde yetiştiriciliği yapılır. Kış aylarında dahi lezzeti hiç bozulmayan Bursa domatesi olarak da adlandırılan diğer bir domates türü ise cherry domatesidir.
